Genel Bilgiler
Günümüzde kontakt lensler biyopolimer olarak bilinen özel maddeden yapılan ve gözdeki hemen hemen her türlü optik bozuklukları düzeltebilen tıbbi malzemedir
Kontakt lensler genel olarak iki kategoriye ayrılır:
*Yumuşak (hidrojel) ve sert (Gaz geçirgen)lensler: Yeni geliştirilen yumuşak kontakt lensler hipermetrop, miyop, astigmat, presbiyop (yakın okuma zorluğu) gibi her türlü görme bozukluğunu düzeltebilmektedir. Ayrıca göz rengini değiştirmek isteyenler için kozmetik amaçlı (görme bozukluğu olmayanlar için) veya görme bozukluğunu da düzelten renkli kontakt lenslerde mevcuttur.
Sert kontakt lensler: Yumuşak lensin kullanıldığı her türlü göz bozukluğunda kullanılır. Özellikle yüksek ve düzensiz astigmatı olan kişilerde keratokonus adı verilen düzensiz kornea yapısı nedeni ile görüşü gözlükle iyi olmayan kişilerde kullanılır.
Lens Takıp Çıkarma Yöntemleri
Kontakt Lens Takıp Çıkarma
Lens takılmasında iki yöntem vardır:
• Tek elle takma yöntemi
• İki elle takma yöntemi
Tek Elle Takma Yöntemi
•Sağ lensi kabından çıkarın
• Lensin iç yüzeyinin dışa dönmemiş olmasına dikkat edin. Dönmüşse düzeltin. (Kenarları yukarı bakmalı)
• Lensi sağ işaret parmağınızın ucuna koyun.
• Başınızı dik tutup karşıya bakarak sağ orta parmağınızla alt göz kapağınızı aşağıya çekin.
• Yukarıya bakın ve lensi göz akınızın alt kısmına yavaşça yerleştirin. Sonra lensin tam oturması için aşağıya bakın.
• İşaret parmağınızı geri çekin ve alt göz kapağınızı yavaşça bırakın. Gözünüzü bir an kapatarak lensin kendini ortalamasını sağlayın.
• Aynı işlemi sol lens için de uygulayın.
İki Elle Takma Yöntemi
• Sağ lensi kabından çıkarın.
• Lensin iç yüzeyinin dışa dönmemiş olmasına dikkat edin. Dönmüşse düzeltin. (Kenarları yukarı bakmalı).
• Sol orta parmağınızla göz kapağınızı kaşınıza doğru çekin.
• Sağ işaret parmağınızın üzerine lensi koyup, sağ orta parmağınızla lensi gözünüzün tam ortasına yerleştirin.
• Bu duruşunuzu bozmadan, aşağıya bakarak lensin yerine oturmasını sağlayın. Sonra göz kapaklarınızı yavaşça bırakın.
• Aynı işlemi sol lens için de uygulayın.
Çıkarma Yöntemi
• Lenslerinizi tutmadan önce ellerinizi yıkayın ve kurulayın.
• Yukarıya bakın ve işaret parmağınızı lensin alt kenarına yerleştirin. Lensi, gözünüzün renkli kısmından aşağıya doğru çekin ve baş parmağınızla işaret parmağınız arasında hafifçe sıkıştırarak çıkarın.
Lens Bakımı
Lenslerin Tutulması ve İlk Aşamalar
• Lens bakım malzemeleriniz elinizin altında bulunsun.
• Temiz, düz bir yüzey üzerinde çalışın.
• Temizliği musluk üzerinde yapacaksanız, deliğin tıkalı olmasına dikkat edin.
• Lenslerinizi tutmadan önce ellerinizi lanolin içermeyen sabun ile yıkayıp iyice durulayın.
• Karıştırmamak için temizliğe her zaman aynı lensten başlayın. Çoğu kişi sağ lensle işe başlar.
Temizleme
• Lens kabına taze solüsyon doldurun.
• Sağ gözünüzdeki lensi çıkarıp avucunuza koyun.
• Lensin üzerine bir kaç damla solüsyon damlatın.
• İşaret parmağınızı ileri geri oynatarak lensin iki yüzünü hafifçe silin.
NOT: Lensleri her çıkarışınızdan sonra temizlemek üzerindeki depozit tabakasını kaldırır.
Durulama
• Lensi temizledikten sonra durulanana kadar üzerine solüsyon damlatın.
NOT: Lensleri her temizleyişinizden sonra durulamak, temizleme sırasında lensin üzerinden sıyrılan depozit ve toz tabakasının akıp gitmesini sağlar.
Dezenfeksiyon
• Lensleri, lens kabınızdaki bölümlere yerleştirin.
• Lensleri, lens solüsyonunun içine iyice batırın.
• Kabın kapağını iyice kapatın ve bu işlemleri sol lens için de tekrarlayın.
• Lensleri kabında en az dört saat veya bir gece bırakın.
• Lensleri dezenfekte ettikten sonra lensleri kabından çıkarıp gözünüze takın (dezenfeksiyon sonrası lensleri takmadan önce yeniden durulamanız gerekmez). Kaptaki solüsyonu boşaltın ve solüsyon ile çalkalayın. Kabınız yeni kullanıma hazır hale gelmiştir.veya enfeksiyona neden olan mikroorganizmaların yok olmasını sağlar.
Kozmetik ve Lens
Hem kozmetik ürünler kullanıp,hem lens takılmaması için bir sebep yoktur.Sadece gözlerin sağlığı için aşağıdaki basit kurallara uymaya özen gösterilmeli.
Kozmetik ürünler daima lens takıldıktan sonra uygulanmalı ve lensler çıkarılmadan önce yüzdeki makyaj temizlenmeli.Böylece lenslerle temasa giren makyaj miktarı azalır.
Yağ bazlı makyaj temizleyicileriyle lensler birbirine temas etmemeli.Maksimum güvenlik için,hipoalerjenik veya kontakt lens kullanıcıları için özel olarak yapılmış olan ürünler kullanılmalı.Böylece enfeksiyon veya alerjik reaksiyon riski azalır.
> Bulunabilecek en yumuşak göz kalemi kullanılmalı.Böylece pul veya tabaka oluşumu ve ürünün göze girerek iritasyona neden olması önlenmiş olur
Lensler gözdeyken saç spreyi,parfüm,traş losyonu ve deodorant gibi aerosoller kullanılmamalı.Saç spreyi kullanılıyorsa,lensler takılmadan önce sıkılmalı.
Suya dayanıklı rimel ve toz pudra kullanılmamalı.Sıkıştırılmış göz farları kullanılmalı
Kozmetik ürünler veya makyaj uygulama fırçaları asla başkalarıyla paylaşılmamalı.En ideali tüm kozmetik malzeme ve fırçalar en kısa aralıklarda yenilenmeli.
Hareket halinde,örneğin bir araba,tren veya otobüs içinde seyahat ederken makyaj yapılmamalı.Gözler kızarmış ve şişmişse veya enfeksiyon kaptığı düşünülüyorsa,kozmetiklerin ve lenslerin kullanımı derhal bırakılıp hemen göz doktoruna görünmeli.
Lenslerle ilgili Sık Sorulan Sorular
Lens kabını, değiştirmeden ne kadar süreyle kullanabilirim?
İçinde bakteriler üreyebileceğinden, lens kabınızı bir aydan daha uzun bir süre kullanmamalısınız. Eski lenslerinizi ve lens kabınızı, kullanımları bittikten sonra daima atın.
Kontakt lenslerim gözümdeyken de makyaj yapabilir miyim?
Bazı basit kurallara uyduğunuz sürece evet, yapabilirsiniz. Örneğin lenslerinizi makyajınızı yapmadan önce takmalı, lenslerinizi çıkarmadan önce de yüzünüzdeki makyajı temizlemelisiniz. (bu konuyu kozmetik ürünler ve kontakt lensler bölümünde ayrıntılı görebilirsiniz.)
Kontakt lenslerim gözümdeyken yüzmeye gidebilir miyim?
Hayır. Lenslerinizi kaybetme tehlikeniz vardır. Ayrıca yüzme havuzlarındaki klor gözlerinizi tahriş edebilir. Enfeksiyon riski de artabilir.
Lenslerim gözümdeyken uyumam güvenli midir?
Uyumak için yalnızca devamlı kullanılabilen lensler güvenlidir, çünkü bu tür lensler gözlerinize doğal oksijen seviyesini geçirebilecek şekilde, özel olarak tasarlanmıştır. Başka kontakt lenslerle uyumamanız tavsiye edilir, çünkü korneaya oksijen gidebilmesi için uyurken gözlerinizin nefes alması gerekir.
Büyümem henüz durmamış durumdayken kontakt lens kullanabilirmiyim?
Gelişme çağında çoğu kişinin gözleri kontakt lens kullanmaya yetecek kadar gelişmiştir.Göz doktoru,bu durumu göz muayenesi yaparak doğrulayabilir.İnsanların gözleri genellikle zaman içinde hafifçe değişir,zaten böyle bir durumda,kontakt lens reçetenize tam olarak uyacak şekilde ayarlanabilir.
Lenslerimi gözümdeyken kaybedebilirmiyim?
Endişelenmeyin,lensleriniz gözünüzün arkasına gidemez.Kayarlarsa birinin gözünüze bakması ve lensleri yerine getirmesi için size yardımcı olması gerekebilir.
Keratokonus
Gözün en önünde yer alan kubbe bombeliğinde olması gereken korneanın iltihabi olmayan
ilerleyici ve dikleşmesi ile oluşan bir bozukluktur. Yani keratokonus, “konik şekilli kornea”
anlamındadır. Normalde yuvarlak şekilli olan korneanın konikleşmesiyle görme azalır.
Miyopi artar, düzensiz astigmatizma gelişir.
Orta ve ileri derecede kolaylıkla teşhis edildiği halde, erken devrelerde teşhisi güçtür. Erken
keratokonusta 6 ayda miyopi az ilerlerken, astigmatizma artar. Görme derecesi gözlükle
düzeltilmeyebilir.
Keratokonusda rahatsızlığın dönemine göre değişik tedavi uygulamaları yapılır. Hafif miyopi ve
astigmatizmanın bulunduğu erken dönemde gözlükle hasta net görebilir. Hastalık ilerlediğinde
artık gözlükle net görüş sağlanamaz duruma gelir. Bu dönemde özel keratokonus lenslerinden
(gaz geçirgen kontakt lensler) faydalanır. Hastalar kontakt lens takabildikleri ve görme dereceleri
yeterli seviyede kaldığı sürece ameliyata gerek yoktur.